Sınır Dışı Etme – Deport Kararı Nedir? 

Sınır Dışı Etme Kararı Kimler İçin Verilebilir?
Sınır dışı etme kararı, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olmayan ve yabancı olarak kabul edilen kişiler için uygulanabilir. Kanunlarda yabancı, “Türkiye Cumhuriyeti Devleti ile vatandaşlık bağı bulunmayan kişi” olarak tanımlanmıştır. Türkiye’ye çeşitli amaçlarla gelen ve ülkede kalma hakkı olmayan yabancılar, kanunlara aykırı hareket ettiklerinde sınır dışı edilebilirler. Bu kapsamda, yabancılar sınır dışı edilebilme riski taşırlar.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’na göre, sınır dışı edilme işlemi menşe ülkesine, transit olarak başka bir ülkeye ya da üçüncü bir ülkeye gerçekleşebilir. Özellikle kamu düzeni, güvenliği veya sağlığı açısından tehdit oluşturan yabancılar için sınır dışı edilme kararı verilebilir.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Madde 52
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 52. maddesi uyarınca, Türkiye’de kanuna aykırı olarak bulunan yabancılar, sınır dışı edilme kararı ile karşı karşıya kalabilir. Bu madde, yabancıların hangi koşullarda sınır dışı edilebileceğini ve nasıl uygulanacağını detaylandırmaktadır. Yabancılar, sınır dışı edilme kararı ile doğrudan menşe ülkesine veya belirli durumlarda transit olarak üçüncü bir ülkeye gönderilebilir.

İdari Gözetim Nedir ve Süresi Ne Kadardır?
Sınır dışı etme kararı verildiğinde, yabancılar hakkında idari gözetim kararı alınabilir. İdari gözetim kararı, kaçma ve kaybolma riski bulunan, Türkiye’ye giriş veya çıkış kurallarını ihlal eden, sahte belgeler kullanan, kamu düzeni ve güvenliği açısından tehdit oluşturan yabancılar için uygulanır. Bu karar, valilik veya İl Göç İdaresi Müdürlüğü tarafından alınır ve yabancılar geri gönderme merkezlerine götürülür. İdari gözetim kararı, ilk etapta 6 ay süreyle verilebilir ve gerek duyulması halinde 6 ay daha uzatılabilir.

İdari Gözetimin Hukuki Dayanağı
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 57. maddesi, idari gözetim kararı ve süresini detaylandırmaktadır. Yabancıların haklarında sınır dışı etme kararı verildikten sonra, kaçma riski gibi durumlar söz konusuysa, bu kişiler hakkında valilik tarafından idari gözetim kararı alınır. Bu karar doğrultusunda yabancı, en fazla 48 saat içinde geri gönderme merkezine götürülmek zorundadır.
İdari gözetim kararı, yabancıların hukuki haklarını da dikkate alır. Gözetim süresince kişiye, avukatla temsil edilme hakkı tanınır ve adli yardım başvurusu yapılabilir. Özellikle sınır dışı edilme riski bulunan kişiler, kendileri veya avukatları aracılığıyla mahkemeye başvurarak karara itiraz edebilirler.

Adli Yardımdan Yabancılar Nasıl Faydalanabilir?
Yabancıların sınır dışı edilme kararıyla karşılaştıkları durumda adli yardımdan faydalanmaları mümkündür. 1136 sayılı Avukatlık Kanunu’na göre, yargılama giderlerini ve avukatlık ücretlerini karşılayacak durumu olmayan yabancılar adli yardım talebinde bulunabilirler. Adli yardım talebinin kabul edilmesi için başvuru yapılacak il barosu tarafından yabancının mali durumu incelenir. Yabancıların sınır dışı edilme kararına karşı hukuki destek talep etmeleri, onların savunma haklarını kullanmalarını sağlar.

Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu Madde 57
Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu’nun 57. maddesi, adli yardım başvurusunda bulunabilecek yabancıları detaylandırır. İdari gözetim altında olan veya sınır dışı edilme riski bulunan yabancılar, avukatlık ücretlerini karşılayamıyorlarsa, talepleri üzerine adli yardım hizmeti alabilirler. Bu süreçte, yabancının hukuki savunma hakkı korunarak yargılama sürecinin adil şekilde ilerlemesi sağlanır.

Sınır Dışı Kararına Karşı Ne Yapılabilir?
Yabancılar için verilen sınır dışı kararı, kesin değildir ve itiraz edilebilir. Yabancılar, sınır dışı edilme kararına karşı yedi gün içinde idare mahkemesine başvuru yapabilirler. İdare mahkemesi, başvuruyu en geç 15 gün içinde sonuçlandırmak zorundadır. Bu süreçte, yabancı sınır dışı edilmeden yargılama tamamlanıncaya kadar Türkiye’de kalabilir. Bu, yabancıların sınır dışı edilme kararına karşı hukuki haklarını savunmalarına olanak tanır.

Sınır Dışı Kararına İtiraz ve Mahkeme Süreci
Sınır dışı kararı, Göç İdaresi Genel Müdürlüğü tarafından alınabilir ve yabancıya tebliğ edilir. Tebliğ tarihinden itibaren, yabancı ya da avukatı, karara karşı yedi gün içinde idare mahkemesine başvurabilir. Başvuru yapıldığında sınır dışı kararı askıya alınır ve yabancının mahkeme süresi boyunca Türkiye’de kalmasına izin verilir.
İdare mahkemesinin kararı kesindir ve 15 gün içinde sonuçlanır. Mahkeme sürecinde, yabancı yasal haklarıyla ilgili bilgilendirilir ve gerekli hukuki adımların atılması sağlanır.

İdari Gözetim Kararı Nasıl İptal Edilir?
İdari gözetim kararı, yabancıların özgürlüğünü sınırlayan bir karardır. Bu nedenle, yabancılar veya avukatları idari gözetim kararına karşı sulh ceza hakimliğine başvurarak itiraz edebilirler. İtiraz başvurusu üzerine, sulh ceza hakimi 5 gün içinde kararı sonuçlandırmak zorundadır. İdari gözetim kararı iptal edilse bile, yabancılar hakkında alternatif yükümlülükler getirilebilir.

Alternatif Yükümlülükler Nelerdir?
İdari gözetim kararı yerine, yabancılara belirli yükümlülükler getirilebilir. Bu yükümlülükler arasında belirli bir adreste ikamet etme, bildirimde bulunma, teminat verme ve elektronik izleme gibi seçenekler yer alır. Bu tedbirler, sınır dışı edilmesi ertelenen veya idari gözetim altında bulunmayan yabancılar için uygulanabilir.

Türkiye’den Sınır Dışı Edilenlerin Hakları ve Durumları
Sınır dışı edilen yabancılar, Türkiye’ye tekrar giriş yapmalarını engelleyen yasaklarla karşılaşabilirler. Genel olarak sınır dışı edilen yabancıların Türkiye’ye giriş yasağı 5 yıl olarak belirlenir, ancak kamu düzeni ve güvenliği açısından tehdit oluşturan durumlar söz konusuysa bu süre 10 yıl daha uzatılabilir. Sınır dışı edilen yabancılar, sınır dışı edilme kararının sonuçlarına ve haklarına dair bilgilendirilmelidir.