Kıdem tazminatının hesaplanması, işçinin işyerinde geçirdiği süre ve son brüt ücreti baz alınarak yapılır. Her tam yıl için işçiye 30 günlük brüt ücret tutarında tazminat ödenir. İşçinin çalıştığı süre tam bir yıl değilse, bu süreye denk gelen kıdem tazminatı da orantılı olarak hesaplanır.
Kıdem tazminatı şu formül ile hesaplanır:
– **Kıdem Tazminatı = (İşçinin brüt ücreti x Kıdem yılı) / 30**
Bu hesaplama sırasında sadece işçinin maaşı değil, maaşa ek olarak düzenli olarak ödenen yol, yemek, prim, ikramiye gibi ek ödemeler de brüt ücrete dahil edilir. Ancak burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta, kıdem tazminatına esas olan brüt ücretin belirli bir tavanı olduğudur. 2024 yılı için belirlenen kıdem tazminatı tavanı 35.058,58 TL’dir. Bu tutar, işçinin brüt maaşı bu miktarı geçse bile kıdem tazminatı hesaplanırken dikkate alınacak en yüksek ücret sınırını oluşturur.
Kıdem Tazminatı Tavanı
Kıdem tazminatının hesaplanmasında işçinin brüt ücreti esas alınır, ancak işçiye ödenecek tazminatın toplamı belirli bir tavan miktarı aşamaz. 2024 yılı için belirlenen kıdem tazminatı tavanı, her yıl güncellenen memur maaş katsayılarına bağlı olarak 35.058,58 TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar, Devlet Memurları Kanunu’na göre en yüksek devlet memuruna ödenecek emeklilik ikramiyesinin bir yıllık tutarına eşdeğerdir.
Tavan miktarının aşılmaması durumu, yüksek maaşlı çalışanlar için önem taşır. Örneğin, bir işçinin son brüt maaşı 40.000 TL ise ve 10 yıl çalışmışsa, tazminatının hesaplanması sırasında brüt maaşı yerine tavan tutar olan 35.058,58 TL dikkate alınacaktır. Bu durumda işçinin alabileceği tazminat miktarı 350.585,80 TL olacaktır. Bu tavan uygulaması, kıdem tazminatının çok yüksek meblağlara ulaşmasını önlemek amacıyla getirilmiştir.
Asgari Ücretle Kıdem Tazminatı Hesaplama
Asgari ücretle çalışan bir işçinin kıdem tazminatı, 2024 yılı için belirlenen brüt asgari ücret olan 20.002,50 TL üzerinden hesaplanır. Bir işçi, bir yıl boyunca çalıştıysa ve iş akdi haklı bir neden olmaksızın feshedildiyse, kıdem tazminatı şu şekilde hesaplanır:
– Kıdem Tazminatı = 20.002,50 TL x 1 yıl = 20.002,50 TL
Asgari ücretle çalışan bir işçinin her bir yıllık çalışma süresi için alacağı kıdem tazminatı bu formüle göre hesaplanır. Ancak burada da, işçinin maaşı artarsa ve tavanı aşarsa, kıdem tazminatı hesaplaması yukarıda belirtilen tavan miktarı dikkate alınarak yapılacaktır.
Kıdem Tazminatı İçin Özel Durumlar
Bazı özel durumlar, işçinin kıdem tazminatına hak kazanmasını sağlar. Bu durumlar şunlardır:
– **Askerlik Nedeniyle Kıdem Tazminatı:** Erkek işçiler, askerlik hizmetini yapmak için işten ayrılmak zorunda kalırlarsa, kıdem tazminatı almaya hak kazanırlar. İşçinin işten ayrıldıktan sonra askere gitmesi gerektiği sürenin makul olması beklenir. Askerlik nedeniyle işten ayrılan bir işçinin kıdem tazminatı, normal kıdem tazminatı hesaplama formülüyle hesaplanır.
– **Evlilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı:** Kadın işçiler, evlendikten sonra bir yıl içinde iş sözleşmelerini feshedip işten ayrıldıklarında kıdem tazminatı alabilirler. Bu hak, kadın işçilere evlilik nedeniyle işten ayrılmaları durumunda ekonomik olarak korunmalarını sağlamak amacıyla verilmiştir. Evlilik nedeniyle işten ayrılan bir kadın işçinin kıdem tazminatı da diğer işçilerde olduğu gibi brüt maaşı üzerinden hesaplanır.
– **Emeklilik Nedeniyle Kıdem Tazminatı:** İşçiler, emekli olmaya hak kazandıklarında iş sözleşmelerini feshedip kıdem tazminatlarını alabilirler. Emeklilik dilekçesi ile işverene başvuran işçiler, o güne kadar kazandıkları kıdem tazminatını işverenden talep edebilirler.
